หนังสือทวงถาม vs หนังสือบอกกล่าวทวงหนี้ – จัดทำ
หนังสือทวงถามกับหนังสือบอกกล่าวทวงหนี้ ต่างกันอย่างไร
- หนังสือทวงถาม (Reminder Letter) – จดหมายสุภาพแจ้งให้ลูกหนี้ทราบว่าครบกำหนดชำระแล้ว และเชิญชำระภายในเวลาที่กำหนด
- หนังสือบอกกล่าวทวงหนี้ (Notice of Default) – หนังสือ “ทางการ” ตาม ประมวลกฎหมายแพ่งฯ มาตรา 204 ใช้ยืนยันว่าลูกหนี้ผิดนัด และเป็น “ขั้นบังคับ” ก่อนดำเนินการบางอย่าง เช่น ฟ้องผู้ค้ำประกันหรือบอกเลิกสัญญาเช่าซื้อ
กฎหมายที่ต้องรู้: “ส่งผิด” เสี่ยงฟ้องไม่ได้
- พ.ร.บ.การทวงถามหนี้ พ.ศ. 2558 และแก้ไข 2567 – ห้ามข่มขู่ เปิดเผยต่อสาธารณะ โทรศัพท์รัว ๆ หรือใช้คำหยาบคาย
- ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ม. 204, 338, 386 – กำหนดรูปแบบ/กำหนดเวลาบอกกล่าวก่อนเรียกร้องดอกเบี้ย ผู้ค้ำ หรือบังคับจำนอง
- ประกาศศาลยุติธรรมเรื่องเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ (ปี 2566) – ยอมรับ “บันทึกรับ-ส่งทางไปรษณีย์ลงทะเบียน, อีเมล พร้อม digital signature” เป็นหลักฐานขึ้นศาลได้
ขั้นตอนจัดทำหนังสือทวงถาม-บอกกล่าวฉบับมืออาชีพ
| ลำดับ | รายละเอียด | เคล็ดลับ |
| 1. ตรวจสอบ “สถานะหนี้” | เอกสารสัญญา, ใบแจ้งหนี้, หลักฐานโอน | เช็กอายุความ (แพ่งทั่วไป 10 ปี, เช่าซื้อรถ 2 ปี ฯลฯ) |
| 2. ระบุ ยอดหนี้ + ดอกเบี้ย | ลงวันที่คิดดอกเบี้ยชัด | อ้างมาตรา 224 เพื่อคิดดอกเบี้ยผิดนัดถูกต้อง |
| 3. กำหนด “เส้นตายชำระ” | 7 – 15 วันทำการพบได้บ่อย | สั้นเกินเสี่ยงถูกมองว่ากดดันเกิน |
| 4. แนบ ช่องทางชำระเงิน | บัญชี, QR Payment | ลดข้ออ้าง “โอนยาก” |
| 5. แจ้ง ผลลัพธ์หากไม่ชำระ | ดำเนินคดี/อายัดหลักทรัพย์ | ใช้น้ำเสียงสุภาพ ไม่ข่มขู่ |
| 6. ลงลายมือชื่อผู้มีอำนาจ | กรรมการ/ทนายผู้รับมอบอำนาจ | แนบสำเนาหนังสือมอบอำนาจหากลงชื่อแทน |
ตัวอย่างโครงสร้าง “หนังสือทวงถาม” (แบบย่อ)
หัวเรื่อง: หนังสือทวงถามชำระหนี้เลขที่ 001/2568
เรียน คุณ … (บัตรประชาชนเลขที่ …)
ตามที่ท่านได้กู้ยืมเงินบริษัท … จำนวน 100,000 บาท ครบกำหนดชำระวันที่ 30 เมษายน 2568 นั้น บัดนี้เลยกำหนดมาแล้ว บริษัทใคร่ขอให้ท่านชำระ ยอดเงินต้น 100,000 บาท ดอกเบี้ยผิดนัด 7.5% ต่อปี ภายใน 15 วัน นับแต่ได้รับหนังสือฉบับนี้
หากพ้นกำหนดข้างต้น บริษัทจำเป็นต้องดำเนินคดีตามกฎหมายต่อไปโดยท่านจะรับผิดในค่าใช้จ่ายทั้งหมด
ขอแสดงความนับถือ … (กรรมการผู้จัดการ)
ตัวอย่างโครงสร้าง “หนังสือบอกกล่าวทวงหนี้” (แบบย่อ)
หัวเรื่อง: หนังสือบอกกล่าวผิดนัดชำระหนี้ (Notice of Default)
อ้างอิง สัญญาเช่าซื้อเลขที่ A-123 ลงวันที่ 1 มกราคม 2567 มาตรา 4 ของสัญญากำหนดให้ท่านผ่อนชำระรายเดือนจำนวน 10,000 บาท ภายในทุกวันที่ 30 ของเดือน
เนื่องจากท่านค้างชำระงวดเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม 2568 รวม 20,000 บาท (รายละเอียดตารางแนบท้าย) จึงขอ บอกเลิกสัญญา และให้ท่านนำรถยนต์คืนพร้อมชำระหนี้คงค้างภายใน 7 วัน หากไม่ปฏิบัติตาม บริษัทจะใช้สิทธิตามประมวลกฎหมายแพ่งฯ มาตรา 338 และ มาตรา 386 ฟ้องศาลและบังคับจำนองต่อไป
ลงชื่อ … (ทนายความผู้รับมอบอำนาจ)
วิธีส่งหนังสือให้ “ถึงมือ–พิสูจน์ได้”
- ไปรษณีย์ลงทะเบียน / EMS + ใบตอบรับ (AR) – หลักฐานเป็นซอง-ใบเซ็นรับ
- Messenger พร้อมถ่ายรูปขณะส่งมอบ – แนบบันทึกขอรับสำเนาบัตร ปชช. ผู้รับ
- อีเมลแบบมี Digital Signature – ส่งคู่กับ Sign-verify log ตามประกาศศาล 2566
- ส่งผ่านทนายความแจ้งเตือน (Legal Notice) – เพิ่มน้ำหนัก-ลดโอกาสถูกละเลย
เคล็ดลับทวงหนี้ให้ได้ผล ลดความขัดแย้ง
- ใช้ ภาษาสุภาพ-เป็นกลาง ตาม พ.ร.บ.ทวงถามหนี้ – ห้ามคำหยาบ ด่าทอ กดดันเกินควร
- โทรศัพท์-ติดต่อเฉพาะเวลา 08.00–20.00 น. และไม่เกินวันละ 1 ครั้ง
- เปิด ช่องทางประนอมหนี้ (ผ่อน, ลดดอกเบี้ย) พร้อมเงื่อนไขเป็นลายลักษณ์อักษร
- เก็บ หลักฐานการสื่อสารทุกขั้น – ช่วยต่อรองยุติข้อพิพาทหรือนำเข้าสู่ศาล/อนุญาโตฯ
- หากเป็น “หนี้ไม่มีหลักประกัน” พิจารณาส่งเรื่องเจรจาใน ศูนย์ไกล่เกลี่ยก่อนฟ้อง ของศาลยุติธรรม ช่วยลดค่าใช้จ่ายและเวลา
ไม่จ่ายตามกำหนดแล้วทำอย่างไร?
- ฟ้องคดีแพ่งเรียกชำระหนี้ – ศาลแพ่ง/ศาลแขวง เขตอำนาจตามที่ลูกหนี้อยู่
- ขอหมายบังคับคดี – ยึดทรัพย์-อายัดเงินเดือน บังคับขายทอดตลาด
- กดดันทางเครดิต – ยื่นคำพิพากษาเป็น “ข้อมูลลบเครดิตบูโร” (หนี้บุคคล)
- ใช้บริการทวงหนี้มืออาชีพที่ขึ้นทะเบียน – ต้องปฏิบัติตาม พ.ร.บ.ทวงถามหนี้ ไม่เก็บค่าบริการล่วงหน้าเกินกฎหมายกำหนด
บทสรุป
หนังสือทวงถามและหนังสือบอกกล่าวทวงหนี้เป็น “เครื่องมือกฎหมายขั้นพื้นฐาน” ที่เจ้าหนี้ทุกระดับ ต้องใช้ให้ถูกต้อง ทั้งรูปแบบ เนื้อหา โทนภาษา และวิธีส่ง เพื่อรักษาสิทธิ์ฟ้องร้องและลดความขัดแย้ง การอาศัย ทนายความหรือสำนักงานกฎหมายมืออาชีพ ช่วยร่าง-ตรวจหนังสือและกำหนดกลยุทธ์ทวงหนี้ จะเพิ่มโอกาสได้รับชำระเร็วขึ้น พร้อมปิดประตูข้อพิพาทที่อาจตามมาในศาล
